Reis naar het Oosten (met enkele omwegen)

Wanneer China en Mensenrechten in één adem genoemd worden, gaat het gewoonlijk over mensenrechtenschendingen, waarvan we voorbeelden te over hebben, zowel in het heden als in de recente geschiedenis. Maar wat is de geschiedenis van mensenrechtenfilosofie in China, en welke rol hebben Chinezen gespeeld in het totstandbrengen van mensenrechten? Daar gaat deze serie over, met als eerste onderwerp: P.C. Chang en “de geleefde waarheid”.  Universeel? Mensenrechten zijn Westers. Die bewering hoor je regelmatig. En dat is problematisch; mensenrechten hebben namelijk de pretentie universeel te zijn, en als ze zouden komen uit een bepaalde culturele traditie en alleen daarbij zouden passen, vermindert dat hun geldigheid. Want waarom zou een land zich moeten houden aan regels, als die niet worden voorgeschreven door hun eigen cultuur, door hun visie op de wereld? Een land kan niet meer op de vingers worden getikt wegens het schenden van mensenrechten vanuit een moreel opzicht. Mensenrechten v...

Ongeveer een jaar geleden gaf ik aan wat vrienden een lezing over de ontstaansgeschiedenis van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Nadien stelde een van hen een fascinerende vraag: “Stel de Verklaring zou vandaag de dag worden opgesteld, wat zou er dan anders instaan?” Een mogelijk antwoord komt van de Duitse schrijver en jurist Ferdinand Von Schirach, die met behulp van enkele rechtsgeleerden en filosofen een zestal artikelen heeft opgesteld die dienen als toevoeging op de huidige Verklaring. Afgelopen week verscheen het manifest in boekvorm in het Duits onder de naam Jeder Mensch . Deze week wil ik kort ingaan op dit manifest, zijn oorsprong en de mogelijkheden die het biedt. Het document gaat als als volgt: Wij,  de burgers van de Europese Unie, achten de volgende grondrechten, als aanvulling op de Universele verklaring van de rechten van de mens, het Europees verdrag voor de rechten van de mens, het handvest van de grondrechten van de Europese Unie, en de grond...

Sundress (吊带裙) - Wu Xia The packing area is flooded with light the iron I’m holding collects all the warmth of my hands I want to press the straps flat so they won’t dig into your shoulders when you wear it and then press up from the waist a lovely waist where someone can lay a fine hand and on the tree-shaded lane caress a quiet kind of love last I’ll smooth the dress out to iron the pleats to equal widths so you can sit by a lake or on a grassy lawn and wait for a breeze like a flower Soon when I get off work I’ll wash my sweaty uniform and the sundress will be packed and shipped to a fashionable store it will wait just for you unknown girl I love you (Engelse Vertaling door Eleanor Goodman) De spullen die we kopen zijn vaak alleen dat: spullen. Als ze al een persoonlijke betekenis hebben, dan is dat er een die ontstaat na aankoop. Het merendeel van onze spullen blijft simpelweg middel voor ons genot of ons gemak. Toch heeft elk product al een verhaal in zich, hebben ze een reis meeg...

Na de afgelopen verkiezingen keek ik reikhalzend uit naar een tijd waarin mijn dagelijks leven minder overheerst zou worden door politiek. Het feestje van de democratie eindigt voor een jonge idealist in Nederland gewoonlijk met een kater. Teleurgesteld met de verkiezingsuitslag had ik zin om mijn blik weer op wezenlijkere dingen in het leven te richten. Helaas volgde toen Verkennersgate, de Omtzigt-affaire, de Nacht van Rutte, of hoe de toekomstige geschiedenisboekjes het ook zullen noemen.  Nu ga ik geen uitgebreid commentaar leveren op de gebeurtenissen of wat er moet veranderen. Sla een krant open en je hebt analyses en suggesties te over. Ik wil het liever hebben over de valkuilen van de verontwaardiging, die ik bij mezelf ontdekte. Vreugde over het Verraad Net als velen in mijn linkse jongeren-bubbel ben ik geen fan van Mark Rutte of de VVD. Ruttes aanhoudende populariteit na alle vorige schandalen heeft mijn eerdere onverschilligheid omgevormd tot actieve antipathie. Het voo...

“Iedere willekeurige plaatselijke godin streeft er naar gelijk te worden aan de Grote Godin; elk dorp is het middelpunt van de wereld.” - Mircea Eliade Met het oog op de verkiezingen van afgelopen maand, moest ik de afgelopen tijd terugdenken aan de laatste tweedekamerverkiezingen in 2017. Ik herinnerde me de centrale narratieven van toen, en dan met name degene die aandacht kregen in de internationale media. Nederland is geopolitiek gezien geen grote speler, en veel nieuws uit ons land bereikt de rest van de wereld niet. Geert Wilders geniet nog enige bekendheid wereldwijd wegens zijn lange carrière van polariserende meningen, maar voor de rest is het karig. In 2017 waren de ogen van journalisten over de hele wereld echter wel op Nederland gericht. Dat ging echter niet om wat er precies gebeurde in Nederland; het ging erom wat het symboliseerde. Nederland, kwartfinale van de democratie 2016 en 2017 waren cruciale jaren in de "strijd tegen het populisme", die woedde door hee...

Vanuit het Westen is er één aspect dat het debat over Chinese kunst domineert, en dat is censuur. Een makkelijk voorbeeld is Ai Weiwei, China’s bekendste levende kunstenaar, wiens populariteit is gegroeid in het Westen wegens zijn krachtige anti-autoritaire boodschap. We zijn, als burgers van een vrij land, verbolgen over het feit dat de CCP de macht heeft artiesten de mond te snoeren, zodat ze niet volledig vrij zijn om te maken wat ze willen. Dit onrecht heeft ook een uitzonderlijke aantrekkingskracht; achter elk werk afkomstig uit China schuilt ineens de vraag: “In hoeverre is dit de echte uiting van een individu, en in hoeverre is er sprake van (zelf-)censuur?” We kunnen de Chinese ervaring niet los zien van de Chinese politiek. Daarmee maken we China misschien totalitairder dan het eigenlijk is.  Nu is de politisering van kunst een continu thema sinds het begin van de Volksrepubliek in 1949, en valt dit zelfs niet uit de toon in vergelijking met de plaats van kunst in het Chin...

China’s miraculeuze groei in welvaart en technologische ontwikkeling is zo groots dat alle introducties over het land op dezelfde clichématige wijze beginnen, en zo ook de mijne. Regelmatig wanneer ik mensen vertel dat ik Chinees studeer (of studeerde is het onderhand geworden), was het antwoord: "Ah, China is wel echt “booming”. De afgelopen 5-6 jaar is de hoeveelheid nieuws over China naar mijn gevoel enorm toegenomen, en wordt het land steeds meer gezien als een belangrijke (en overwegend negatieve) speler in de wereld.  Naast nieuws komen er ook boeken uit, zoals in 2019 De Nieuwe Wereldorde , van de hand van Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen aan de universiteit van Leiden. En dat geeft een helder en representatief beeld van hoe het Westen in het algemeen (en  Nederland specifiek) kijkt naar het vaak zo mysterieuze Rijk van het Midden. De nieuwe Wereldorde: hoe China sluipenderwijs de macht overneemt.  Sluipenderwijs. In dat woord ligt het al verscho...